ROZMOWY NA KRAWĘDZI SCENY – Idzie skacząc po górach

Logo rozmów na krawędzi sceny oraz informacje dotyczące wydarzenia. W tle widać dwóch mężczyzn w lewym dolnym oraz w prawym górnym rogu.

ROZMOWY NA KRAWĘDZI SCENY

Spotkanie trzecie

Jerzy Andrzejewski – Idzie skacząc po górach

18 listopada 2023 r., 18:00 (Kliknij, aby kupić bilet online)

Scena Kameralna

W 2014 roku środowiskiem filmowym wstrząsnął “Whiplash” – obraz niezależnego amerykańskiego reżysera, Damiena Chazelle’a, wywołujący na całym świecie gorączkowe dyskusje. Opowieść o morderczym treningu młodego perkusisty pod okiem bezwzględnego i niezwykle surowego nauczyciela, nagrodzona aż trzema Oscarami, stała się zapalnikiem do rozmowy o postulatach etycznych, jakie wysunęły się na czoło dyskursów XXI wieku. Jak każde wielkie dzieło, także i film Chazella nie udziela nam żadnej konkretnej odpowiedzi, stawiając jedynie – lub przypominając – właściwie pytania. Szczególnie to, czy cel wielkich idei uświęca środki.

Podobne pytania towarzyszyły Jerzemu Andrzejewskiemu, jednemu z najważniejszych polskich pisarzy XX wieku, podczas pracy nad powieścią “Idzie skacząc po górach”. Autor przygląda się w niej postaci Pabla Picasso – najwybitniejszego bodajże artysty XX wieku. Nie kreśli jednak wyczerpującej biografii, ale studium walki z przemijaniem. Oto Antoni, powieściowy odpowiednik starzejącego się Picassa, spotyka na swej drodze młodego artystę – Alaina. Ich relacja, będąca dla początkującego twórcy szansą na wejście do świata sztuki, niebawem przyjmuje mistrzowsko-wampiryczny charakter, stając się obietnicą powrotu sił witalnych przygasającego mistrza, okupioną złamaniem kariery Alaina i upadkiem jego związku.

Andrzejewski, który w pewnym okresie życia uchodził za polskiego kandydata do Nagrody Nobla, i na podstawie dzieł którego Andrzej Wajda oparł aż trzy ze swoich filmów (m.in. legendarny Popiół i diament), doskonale rozumiał rozterki i tęsknoty swoich bohaterów. Nie ulega bowiem wątpliwości, że każda wielka idea – niezależnie od tego, na ile szczytna – musi zostać okupiona przez ofiary. Doznanie to jest bliskie wszystkim wielkim artystom, politykom, naukowcom czy duchowym przewodnikom – każdemu, kto zmuszony jest systematycznie ryzykować komfort i bezpieczeństwo życia – swojego i swoich najbliższych – na rzecz twórczych poszukiwań. Dyskusja o twórczej etyce nie dotyczy zatem pytań o sens poświęcenia, które – jak pokazuje historia – jest nieuchronne, ale o jego granice.
Czy w dzisiejszym świecie, wyczulonym na wszelkie przejawy niepoprawności, istnieje jeszcze miejsce dla wielkich wizjonerów, gotowych do poświęceń w imię wyższych idei? I komu przyznajemy dziś prawo do kształtowania tej nowej wizji moralności? Czy romantyczny mit wielkich twórców, jeszcze niedawno kształtujących obraz świata, ma prawo bytu w świecie opanowanym przez obietnice szybkiego bogactwa i “piętnastu minut sławy”, przewidzianych przez Andy’ego Warhola? Czy jest może jedynie cringe’owym powidokiem minionych czasów, który należy w całości scancelować? Gdzie i w oparciu o jakie wartości stawiamy dziś granice kreatywnym siłom, które niegdyś kształtowały i porządkowały nasz świat, rozpadający się dziś na niezliczoną ilość prawd, dyskursów i opinii, dezaktualizujących się w zastraszającym tempie? Czy i do jakich gotowi jesteśmy poświęceń, by odzyskać utraconą harmonię?
Pytania te, jak zawsze inspirujące i niejednoznaczne, będą towarzyszyć nam w kolejnych “Rozmowach na krawędzi sceny”, do których tym razem zaproszeni zostali specjaliści ze świata sztuki i literatury:

  • Tadeusz Lubelski – polski teoretyk i historyk filmu, specjalizujący się w kinematografii polskiej i francuskiej, krytyk, tłumacz, profesor nauk humanistycznych, członek Europejskiej Akademii Filmowej i Polskiej Akademii Filmowej. Od 1994 zastępca redaktora naczelnego miesięcznika „Kino”, były dyrektor Instytutu Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor i współautor szeregu publikacji, w tym obszernej polskiej „Encyklopedii kina” oraz kompleksowej serii „Historia kina”.
  • Szymon Wróbel – profesor filozofii, kierownik Laboratorium Techno-Humanistyki na Wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego, profesor w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Autor licznych książek i artykułów rozsianych w różnych czasopismach naukowych. Przez kilkanaście lat związany również z Wydziałem Pedagogiczno-Artystycznym UAM w Kaliszu
  • Igor Gorzkowski – reżyser i dramaturg, współzałożyciel niezależnego Studia Teatralnego „Koło”, od 2011 roku zastępca dyrektora ds. artystycznych w Teatrze Ochoty w Warszawie. Autor blisko 40 spektakli na scenach niezależnych i w teatrach instytucjonalnych. Laureat Grand Prix Festiwalu Dwa Teatry za debiutanckie słuchowisko wg „Mewy” Borysa Akunina oraz Głównej Nagrody za reżyserię słuchowiska wg „Wampira” Wojciecha Tomczyka. Jego spektakl „Idzie skacząc po górach” z Teatru im. Bogusławskiego został ogłoszony najciekawszym odkryciem repertuarowym roku 2023 przez konkurs „Klasyka Żywa”.

Spotkanie jak zwykle poprowadzi teatrolog, krytyk i publicysta Jacek Wakar.

 

 

Rozmowy na krawędzi sceny

* na krawędzi – wychodzimy od motywów i problematyki poruszanej w spektaklu na scenie, ale wyruszamy poza obszar przedstawienia

* na krawędzi – bierzemy pod uwagę tematy budzące spory: „na krawędzi” jak „na ostrzu”